wszyscy myślą, że to dno. ale na dnie tak nie wieje...
e~a.,jt~o; sil na sformu³owanym po jêciu opieki i wykazanych jej,;.~w3.~,zk~eh..z w~ohowaniem, opisanych w literaturze mechanizxnaoh soc~a~izaaji ~, "wchodzenia" w role spo3eczn~ oraz na dostrzsgaln~y'¹h w rzeo~~·w3-i~toœoi wielorakich nastêpstwach dzialalnaœo~. opiaku:Scze j;.; agg,.:wyodrgbn3.æ piêæ je j g³ównych funke ji wob~o podogieaznyois;: .2 ..- h o m s o s: t,~ ~ .~;, y a .,~ , n a - ois~,g³e doprowadzanie do os¹¹gania optymalnego stanu zaspgkojenia wielorakich potrzeb;
e; g, z y s t e n c j a 1 n a - w rezultacie spe³niania "a., siê funkcji pierwszej dochodzi do zachowania ~yaia i zdrowia z
ich okre§lony-mi,jakos~ciami, wielostronnego rczwoju, okreœlone
121
go pcziomu normalno§oi funkojonowania oraz umo~liwiania wyohowania,
- r e g u 1 a o y j n a - rczbudzanie i regulowanie potrzeb oraz grauio, norm i sposobów ioh zaspokajania,
- u a a m o d z i e 1 n i a j ~ c a - dopsowadzanis do wzgl~dnie peinej samodzielnoœoi i niezale2no§oi 2yoiowej,
- a o c j a 1 1 z a o j a - uspoieaznienie i ukulturalnienie potrzeb oraz iolx zaspokajania.
A oto krótka oha~rakteryatyka tyoh globalnych Ÿunkoji wediug przyj~tej kolejnoœci, z zastrzeleniem, ¿e w owej celo§oi spe³niaj~ eiê przede wszystkim w rczwojowym prooeaie opiekuñczym, a w tym g³ównie w opiece nad dzieómi i mtodzie~~.
~.2. F u n k a j a h o m e o s t a t y o z n a
Funko,~a homeostatyczna opieki - to jej najbardziej pierwotne~ fundamentalnej a równocze§nie kreatywne nastêpstwa, dokonuj~oe siê w osobie podopiecznego. Cznacza ona, ~e wielorakie czynno§oi opiekuna podejmowane dla zespoka.jania pona.dpodmiotowyoh potrzeb podopiecznego doprowadzaj w sposób oi~,g³y do osi¹gania okre§lonego stanu ich zaspokojenia' oo jest równczne.czne
z permanentnym przywracaniem i utrzymywaniem w jego hy.opayohicznej strukturze chwiejnej równowagi, jako podstawowej w³a§oiwo§oi i absolutnego warunku istnienia. Jej pterwotno§æ polega na
` tym, ~e zgodnie z natury i warunkami istnienia ~ywego organizmu jawi siê nam jako niezmiennie konieczne i sta3s wyprzedzenie wsxelkioh innych funkcji opieki. Jest ona równocze§nie pierwszym fundamentalnym ogniwem ca³ego ³añcucha dalszych niezmiernie donio3³ych nastêpstw dzia³alno§oi opiekui5czej, a taks czynnikiem wyzwalaj¹cym i kreuj&oym te nastêpstwa' to jest wszystkie sk³adniki funkcji egzystencjalnej oraz czg§oiowo funkcjê regulacyjn¹. Pcziom osi¹ganego stanu zaspokojenia potrzeb 3, uzyakiwanej równowagi jest - zgodnie z przyjêtym rczumieniem funkcji
fi - w rzeczywi.sto§oi opieku~5czej ró~ny, zalegnie od stopnia adekwatno§ci opieki do rzeczywistych potrzeb ponadpodmiotowych podopiocznego (to jest tych potrzeby których zaspokojenie wymaga.
122
obiektywnie interwencji opiekuñczej) i jego realnyoh mo~liwoœoi samodzielnego funkojonowa~aia.
Struktura funkofi homeostatycznej jeat dwoista, ao pooi~ga za aob~ wa~kie konsekwencje dla oa3okszta~tu opieki i wszystkich stron stosunku opieku$czego. Sk³adaj siê na ni.~ dwie . na~azêgaiej wzajemnie uwaru:~kowane - waratwy: obiektywna. i aubiektpwxia. Pierxsza, to osi~gany stan zaspokojenia potrzeb i równowagi, zw³aszcza biochemicznej, niezalexmie od tego, czy, na ile i jak jest on odzwierciedlany przez podopiecznego w sferze uczuæ i œwiadomoœci. Liczy siê tu tylko to, ao rzeczywiœcie jemu jest dane, o0 on faktycznie otrzymuje i osigg~ana dziêki temu równowaga. Tak na przyklad, w zaspokajania potrzeby od~ywiania ahodzi3oby tylko o to, czy, na ile i jakie $kiadniki od¿ywcze zapewnia siê podopiecznemu i jakie ak3adniki odb~.era jego organizm oraz w wyniku tego powataj~oy stan zaspokojenia i równowagi, ¿eby móg3 norsalnie funkojonowaó, zachowywaæ pe³niê ei³ i zdrowia,rcz.wijaó eiê, wydajnie p~~eaowaó itd. Druga zaœ stanowi jedynie au
biektywne, zw3aszcza emocjonalne dcznania, wprastaj~oe na pod³o~u warstwy pierwszej. Sktadaj~ siê na nia odczucia pmzyjemcwœoi, b3ogoœoi i zadowolenia, towarzysz$oe - z tendenajg naraataj$o~, ca³emu przebiegowi zaspokajania potrzeb a~ do ich wzgl@dnego nasyoenia, jako swoista gratyfikacja za to, o0 organizm otrzymuje. Stad tek modna j~ nazwaE waratw~, hedonistyczne~, funko ji homeost~stycznej. 2ne.czenie tych dwóch warstw dla aktualizacji podatawowyah przejawów ¿ycia i zaohodz~oe miêdzy nimi relacje impliku~~, wa~tcie dla opieki problemy. Problemem centralnym jest tu uzyski
4 sianie i zachowywanie odpowiedniej proporojonalnoœai miêdzy n3.mi.
5.3. F u n k o j a e g z p a t e n o j a 1 n.a