wszyscy myślą, że to dno. ale na dnie tak nie wieje...
W obecnym stanie prawnym w Polsce (por. art. 157 k.p.k.) wyniki zastosowania narkoanalizy nie mogą mieć charakteru dowodu, ponieważ wyjaśnienia podejrzanego zostały złożone w warunkach wyłączających możność swobodnej wypowiedzi.
Z interpretacji tego przepisu nasuwa się wniosek, iż nawet zgoda oskarżonego nie może wprowadzić żadnych zmian w tym przedmiocie, gdyż decydujące znaczenie mają same warunki wyłączające „możność swobodnej wypowiedzi", a nie udzielenie na nie zgody przez oskarżonego.
Z przepisów art. 65 i 157 k.p.k. wynika, iż zastosowanie narkoanalizy nie jest dopuszczalne, bowiem nie mieści się ani w ramach czynności śledczych, którym musi poddać się oskarżony dla celów dowodowych, ani tym celom służyć nie może, zgodnie z wyżej przedstawionymi uwagami.
reihe des Bundeskriminalamtes, Bd. 7, Wiesbaden 1977; Bertalanffy L. von: Ogólna teoria systemów, Warszawa 1984; Bielą A.: Psychologiczne podstawy wnioskowania przez analogię, Warszawa 1981; Bruge N.: Children hearing - a retrospect, „British Journal of Criminology" nr 4/1975, t. 15; Carpenter R. H. S.: Movements of the Eyes, New York, 1977; Carroll D.: How accurate is polygraph lie detection, (w) Gale A. (red.): The Polygraph Test: Lies, Truth and Science, London 1988; Ciarkowska W.: Psychofizjologiczna analiza aktywności poznawczej, Wrocław 1992; Cleary A.: Instrumentalizacja badań psychologicznych, Warszawa 1984; Cohen A.: Biomedical signal processing, Baca Raton, Florida 1986; Coombs S. W., Dawes R. M., Tyerski A.: Wprowadzenie do psychologii matematycznej, Warszawa 1977; Daszkiewicz W., Jeż-Ludwichowska M.: Badania wariograficzne w polskim procesie karnym, „Nowe Prawo" nr 3/1979; Deusinger I. M., Haase H.: Psychologische Probleme der Personenbeschreibung, Wiesbaden 1977; Deręgowski J. B.: Oko i obraz. Studium psychologiczne, Warszawa 1981; Eliasz A.: Temperament a system regulacji stymulacji, Warszawa 1990; Eliasz A., Wrześniewski K.: Ryzyko chorób psychosomatycznych; środowisko i temperament a wzór zachowania, Wrocław, 1988; Eysenck H. S. J.: The Biological Basis of Personality, Spriengfield 1967; Filipczyński L., Torbicz W. (red.): Biopomiary, Warszawa 1990; Gibson J.: Ecological Approach to Yisual Perception, New York 1979; Gregory L.: Concepts and Mechanism of Perception, London 1974; Hanausek T.: Poligraf w systemie badań i czynności kryminalistycznych, „Problemy Kryminalistyki" nr 118/1975; Hewitt W. H.: Psychology for Law Enforcement, New York 1975; Howard J. P.: Human Yisual Orientation, Chichester 1982; Hume W. L: Biofeedback: Forschung und Therapie, Bern 1976; Klir G. J. (red.): Ogólna teoria systemów, Warszawa, 1976; Kozielecki J.: Psychologiczna teoria samowiedzy, Warszawa 1981; Lindsay P. H., Norman D. A.: Procesy przetwarzania informacji u czlowieka, Warszawa 1984; Madsen K. B.: Wspólczesne teorie motywacji, Warszawa 1980; Malinowski P., Brusten M.: Strategie und Taktik der polizeilichen Yernehmung. Żur soziologischen Analyse selektwer Kriminalisierung, „Kriminolo-gisches Journal" nr 1/1975; Marody M.: Technologie intelektu, Warszawa 1986; Maruszewski T. (red.): Poznanie i zachowanie, Poznań 1986; Maruszewski T.: Analiza procesów poznawczych jednostki w świetle idealizacyjnej teorii nauki, Poznań 1983; Mechler A.: Psychiatrie des Strafvol-Izugs, Stuttgart 1981; Nosal Cz. S.: Psychologiczne modele umyslu, Warszawa 1990; Piaget J.: Równoważenie struktur poznawczych, Warszawa 1981; Pomorski J. (red.): Wartość relatywizmu jako postawy poznawczej, Lublin, 1990; Porges S. W. (red.): Psychophysiology: System Processes, and Application, New York 1986; Pospiszyl K.: Pamięć, identyfikacja a przestępstwo, „Problemy Kryminalistyki" nr 131/1978; Reid J. E., Inbau F. E.: Truth and Deception. The Poligraph („Lie Detector"), Techniąue, Baltimore 1977; Schank R. C.: Dynamie Memory, Cambridge 1982; Stańda J.: Stanowisko świadka w polskim procesie karnym, Kraków 1976; Sternberg R. (red.): Handbook of Human Intelligence, Cambridge 1984; Sokołowski J.: Obiektywizm czynności okazania osoby lub rzeczy, „Problemy Kryminalistyki" nr 101/1973; Sosnowski T., Ziemmer K. (red.): Metody psychofizjologiczne w badaniach psychologicznych, Warszawa 1993; Tadeusiewicz R.: Sygnalmowy, Warszawa 1988; Traczyk, W. Z., Trzebski A.: Fizjologia czlowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej (t. 1), Warszawa 1989; Traczyk W. Z., Trzebski A.: Fizjologia czlowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, (t. 2.), Warszawa 1990; Tomaszewski T.: Psychologia, Warszawa 1985; Waltoś S., Widacki J.: The legal status of the polygraph in Poland, „Polygraph" nr 1/1981; Waltoś S.: Warunki zastosowania poligrafu w procesie karnym, „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii" nr 1/1974; Wegner W.: Tdterschaftsermittlung durch Poligraphie, Koln, Berlin, Bonn, Munchen 1981.
Literatura uzupełniająca
Anderson J. R.: The Architecture of Cognition, Cambridge 1983; Arnold W., Eysenck H. J., Meili R.: Lexikon der Psychologie, Freiburg 1980; Banscherus J.: Polizeiliche Yernehmung. Forschungs-
.
152 -p. faras: Niedozwolone metody śledcze (Narkoanaliza w procesie karnym), „Problemy Kryminalistyki" nr 59/1966, s. 73, 75.
768
RozdziałXVIII EKSPERYMENT KRYMINALISTYCZNY
Eksperyment jako czynność dowodowa jest przewidziany w art. 186 k.p.k. Przepis ten stanowi, iż „w celu sprawdzenia okoliczności mających istotne znaczenie dla sprawy można przeprowadzić doświadczenie lub odtworzenie przebiegu stanowiących przedmiot rozpoznania zdarzeń albo ich fragmentów".
Od tak rozumianego eksperymentu należy odróżnić badania doświadczalne przeprowadzane przez organ śledczy w ramach kryminalistycznych założeń taktycznych lub też przez biegłych w toku wykonywania ekspertyzy.
Obowiązujący do 1970 r. kodeks postępowania karnego z 1928 r. nie wymieniał expressis verbis eksperymentu jako czynności dowodowej Podstawę do stosowania eksperymentu w praktyce upatrywano we właściwej interpretacji art. 233 §2 tego kodeksu1.
Nienależyte uregulowanie instytucji eksperymentu prowadziło do różnego rodzaju rozbieżności w ujmowaniu problematyki dowodowej tej czynności. Niektórzy autorzy odmawiali eksperymentowi przyznania roli samoistnej czynności procesowej.