wszyscy myślą, że to dno. ale na dnie tak nie wieje...
Główny wątek utworu dotyczy opisu i skutków zbrodni popełnionej przez ubogiego studenta na lichwiarce. Sama zbrodnia (opis i przebieg) stanowi nikły ułamek treści utworu. Większość utworu zdominowana jest przez analizę psychiki mordercy, jego przygotowań do zbrodni, przemyśleń a potem skutków popełnionego morderstwa. Powieść Dostojewskiego to studium duszy człowieka, który świadomie zdecydował się na morderstwo i musi zmagać się z moralnymi konsekwencjami czynu. Motyw moralności (uosobiony przez postać Sonii i jej wiary w ewangeliczne odkupienie) łączy się ze specyficzną filozofią Raskolnikowa. Młody, wykształcony ateista stwarza sobie własną wizję rzeczywistości opierającej się na kontraście pomiędzy szarym, zwykłym tłumem i wybitnymi jednostkami. Rodion podziwia tych, którzy mają odwagę wyjść poza schematy narzucone przez społeczeństwo. Sam uważa się za postać zdolną do dokonania wielkiego czynu. Za taki uważa „zlikwidowanie” chorobliwej, krzywdzącej innych lichwiarki Alony. Porównuje swe czyny do dokonań wielkich przywódców światowych, czym stara się zagłuszyć wyrzuty sumienia. „Prawdziwy władca, któremu wszystko wolno, urządza rzeź w Paryżu (…) traci pół miliona ludzi… i kwituje to kalamburem w Wilnie (…) czyli, że wszystko mu dozwolone” – oto filozofia Raskolnikowa. Dostojewski w mistrzowski sposób oddaje skomplikowaną drogę swego bohatera od zamysłu do zbrodni, od dumy z dokonanego morderstwa do choroby spowodowanej przez wyrzuty sumienia. Najważniejszą drogą jest jednak przemiana duchowa, prowadząca w finale do odkupienia. Przewodniczką bohatera w tym kierunku jest postać skromnej, cierpliwej Sonii.Ciekawe jest już samo zestawienie tych postaci, którym przeznaczone będzie odbyć wspólną „drogę odkupienia”. Morderca i prostytutka, ateista i chrześcijanka pokładająca ufność w wartości odkupienia, egoista i altruistka oddająca rodzinie własną godność. Cierpliwa, Morderca i prostytutka, ateista i chrześcijanka pokładająca ufność w wartości odkupienia, egoista i altruistka oddająca rodzinie własną godność. Cierpliwa, miłosierna postawa Sonii kontrastuje z filozoficznym, nihilistycznym podejściem do życia Raskolnikowa. On marzy o wielkości, ona poddaje się losowi z niemalże męczeńską uległością („Przyjąć cierpienie i odkupić się przez nie, oto co trzeba”). Obydwoje zostają połączeni wspólnym przeżywaniem społecznego odtrącenia i poczucia upodlenia. Obydwojgu jest przeznaczone odkupić swoje winy i odnaleźć radość w możliwości uzyskania zbawienia (podobnie jak postaci Łazarza, która zafascynowała Raskolnikowa podczas lektury Biblii). Trudno wymienić wszystkie problemy podejmowane w arcydziele Dostojewskiego. „Zbrodnia i kara” to przejmujący obraz społeczeństwa przeżywającego rozkład moralny (historia Swidrygajłowa). Bieda, alkoholizm, rozpusta, brak perspektyw – to tylko niektóre z przyczyn tragedii większości bohaterów. W historii o „nawróconym” mordercy odnajdziemy piękną analizę biblijnego motywu „syna marnotrawnego”. Kolejny, ważny wątek to „mania wielkości” Raskolnikowa. Inny, równie godny uwagi, jest wciągający przebieg śledztwa Porfirego Piotrowicza.Różnorodność i zakres poruszanych problemów a przede wszystkim głębokie studium grzechu stanowi o mistrzowskiej klasie tego ponadczasowego dzieła.