Rozrost grupy i jej zada�, konieczno�� koordynacji, specjalizacja (spe�nianie przez jednostki r�nych r�l, w szczeg�lno�ci specjalisty zadaniowego i specjalisty...

wszyscy myślą, że to dno. ale na dnie tak nie wieje...

Przyw�dcami cz�ciej zostaj� osoby obdarzane zdolno�ciami spostrzeganymi przez grup� jako przydatne do osi�gni�cia wsp�lnego celu, inteligentne, ambitne, aktywne, obdarzone umiej�tno�ciami spo�ecznymi i wysokim statusem poza grup�, cz�sto obecne w grupie i skoncentrowane na jej interesach. Podstawowe style zachowa� kierowniczych, to: orientacja na zadanie i produktywno��, orientacja na relacje spo�eczne w grupie i styl charyzmatyczny (transformacyjny). �aden z tych styl�w nie jest og�lnie lepszy od pozosta�ych - w r�nych sytuacjach r�ne style sprzyjaj� produktywno�ci i satysfakcji cz�onk�w grupy. Wyr�niaj�c� cech� przyw�dc�w jest dysponowanie w�adz� rozumian� jako wi�ksza zdolno�� do wywierania wp�ywu na innych w por�wnaniu z wp�ywem, jaki inni s� w stanie wywiera� na przyw�dc�w. Pi�� g��wnych podstaw w�adzy, to: prawomocno�� (najwa�niejsza w organizacjach), przymus, nagradzanie, fachowo�� i akceptowanie podw�adnych przez prze�o�onych.
KONCEPCJA 11 Teoria wp�ywu spo�ecznego
Stworzona przez Bibba Latano (1981) teoria wp�ywu spo�ecznego sk�ada�a si� pierwotnie z dw�ch twierdze�:
1) Kiedy na jednostk� wywierany jest na
cisk przez innych, to si�a tego nacisku
(i uleganie mu) ro�nie jako iloczyn
trzech czynnik�w: (a) si�y os�b wywie
raj�cych nacisk, (b) blisko�ci tych
os�b oraz (c)sliczby os�b wywieraj�
cych nacisk,
2) Kiedy jednostka jest cz�onkiem grupy,
� na kt�r� wywierany jest nacisk, to si�a
nacisku przypadaj�cego na jednostk� (a wi�c i ulegania przez przeci�tnego cz�onka grupy) rozprasza si�, czyli
spada wraz ze wzrostem: (a) sHy innych cz�onk�w grupy, (b) ich blisko�ci oraz (c) liczby innych cz�onk�w grupy.,, Si�a osoby to jakikolwiek czynnik decyduj�cy o jej zdolno�ci do wywierania wp�ywu spo�ecznego lub przeciwstawianiu si� mu - czy to b�dzie wiedza w kwestii, kt�rej wp�yw dotyczy, czy pozycja spo�eczna, wiarygodno�� lub atrakcyjno��. Na r�ne sposoby mo�e te� by� rozumiany dystans - nie tylko jako dystans w czasie i przestrzeni fizycznej, ale tak�e jako blisko�� psychiczna, a wi�c odczuwana czy my�lana. Najbardziej konkretna jest liczba os�b, a og�lniej - �r�de� lub odbiorc�w wp�ywu, przy czym zwi�zek liczby os�b z si�� wp�ywu jest dodatni, cho� nieliniowy:
trzech podstawowych wyznacznik�w wp�ywu (si�a, blisko��, liczba) oznacza, �e �aden z nich nie mo�e by� zerowy, je�eli wp�yw ma doj�� do skutku. Jednak przy ponadzerowym nat�eniu ka�dego z nich, czynniki te mog� sf� wzajemnie kompensowa� - np. ma�a si�a os�b wy-
pocz�tkowe przyrosty liczby os�b wywie-raj�oych wp�yw (z'jednej do dw�ch,. z dw�ch do trzech) skutkuj� du�ym przyrostom si�y wp�ywu, jednak przyrosty te s� coraz mniejsze w miar� powi�kszania si� liczby os�b wywieraj�cych wp�yw, Za^ �otenie o iloczynowym kombinowaniu si�
pysunek 11.5. Komputerowa symulacja wzajemnych wp�yw�w wewn�trz 400-osobowej grupy
Ciemniejsze s�upki oznaczaj� osoby o pogl�dach mniejszo�ciowych, ja�niejsze - wi�kszo�ciowych.
Wysoko�� s�upka symbolizuje r�nice indywidualne pod wzgl�dem zdolno�ci do wywierania wptywu.
Osoba zmienia pogl�d (kolor s�upka) gdy w bliskim s�siedztwie jest wi�cej ludzi o pogl�dach
przeciwnych ni� podobnych do jej w�asnych, i ci pierwsi maj� silniejsze pogl�dy. Rysunek g�rny
obrazuje stan wyj�ciowy, dolny -stan ko�cowej r�wnowagi, po osi�gni�ciu kt�rego nie nast�puj�
dalsze zmiany (nikt ju� nie zmienia' pogl�d�w). ,
�r�d�o: Nowak (1996).
415
wieraj�cych wp�yw mo�e by� kompensowana ich du�� liczb�.
Teoria ta jest bardzo og�lna I stosuje si� do wielu zjawisk ju� wspominanych w tej ksi��ce, jak konformizm, pr�niactwo spo�eczne, zjawisko oboj�tnego przechodnia, uleganie perswazji, a nawet nat�enie l�ku w sytuacji ekspozycji spo- � �ecznej. L�k spo�eczny w sytuacji publicznego wyst�pu powinien by� tym wi�kszy, im liczniejsze jest audytorium, im hat�ziej sk�ada �i� z ekspert�w lub os�b z innych powod�w wa�nych dla wyst�puj�cego oraz im mniejszy dystans dzieli widowni� od wyst�puj�cego. Badania empiryczne nad wyznacznikami l�ku w sytuacji ekspozycji spo�ecznej pokazuj� trafno�� tych przewidywa� (�atane, Wolf, 1981).
Dot�d om�wiona cz�� teorii dotyczy jednorazowych i jednokierunkowych wp�yw�w spo�ecznych i w tym sensie jest teori� statyczn�. Andrzej NoWak, Jacek Szamrej i Bibb Latano (1990) nadali teorii
'��> dynamiczny charakter, rozszerzaj�c j� na sytuacj� wp�yw�w powtarzaj�cych si� a� do osi�gni�cia stanu r�wnowagi i uwzgl�dniaj�c explicite wzajemno�� wp�ywu, co
, w sytuacjach grupowych oznacza, �e nie tylko wi�kszo�� wp�ywa na mniejszo��, ale i odwrotnie. Pozwoli�o to sformu�owa� kolejne twierdzenie teorii:

---